Mikołaj Kopernik urodził się w 1473 roku w Toruniu. Jego ojciec, również Mikołaj, był kupcem i ławnikiem, czyli urzędnikiem sądowym. Pochodził z rodu wywodzącego się ze Śląska, z okolic Nysy. Barbarę, mamę Mikołaja poznał w Krakowie. Ona też miała śląskie korzenie.

O dzieciństwie przyszłego astronoma nie wiemy zbyt wiele, ale najprawdopodobniej ukończył szkołę, która mieściła się przy parafii jednego z miejskich kościołów. Najpewniej uczył się ze swoim bratem Andrzejem, później, co nie jest jednak pewne, pobierał nauki u swojego wuja – włocławskiego kanonika. Gdy młody Mikołaj miał zaledwie 10 lat, zmarł jego ojciec. W tamtych czasach z tego powodu rodzina zwykle popadała w nędzę. Tym razem tak się jednak nie stało, bo o ich los zatroszczył się brat matki – Łukasz Watzenrode – późniejszy biskup warmiński. Bardzo ważna i wpływowa osoba. To dzięki wujowi, a ściślej rzecz biorąc dzięki jego pieniądzom i kontaktom, Mikołaj mógł kontynuować naukę i pójść na studia. Wybrał studiowanie w Krakowie. Ale to był dopiero początek jego naukowej drogi, która biegła przez całą Europę.